Get Ready for Nik Bärtsch's Ronin Ritual

I have first heard about Nik Bärtsch's Ronin by LP of their ECM album Llyria, which is released in 2001. The outer cover is a calm fire photograph, which is different from the usual cold landscapes in ECM albums, whereas the inner cover is designed by photos of serious and happy musicians. The album caught me at the first note and impressed me with its each detail. The high tension in the sound of bass clarinet, the sterile and precise tone of the piano, unbelievable timings of percussion and wonderful compositions that are full of rests and great harmony between musicians are among the details stayed in my mind. After listening to that ritual-like record, which consists of organic transitions between Jazz, Funk and Classical Music genres and ever evolving partitions, I have quickly found their two other ECM albums Holon(2006) and Stoa(2008). By listening to these two predecessor albums, which are technically intense and a bit less lyrical, I have found myself as their fan.

I missed their coincidental concert in London Jazz Festival in 2011 by two days following this period of being fan. Fortunately, I found the chance to listen to them in the fantastic performance hall of Borusan Music in İstanbul on March 10th in 2012. Having bought a ticket for the foremost seat, I went to the place hours before the performance after a long concert-specific journey from Ankara to İstanbul and got the opportunity to meet the band members. The ritual-like concert was really extraordinary and great. Everything I know from the album records were in front of me with their beauties. The incredible concentration and wonderful tone of the piano of Nik Bärtsch are still on my mind. Andi Pupato, standing at the center of the stage, performed his perfect timings in harmony with drummer Kaspar Rast. Thomy, is certainly a good bass player, taking place of Björn with success. Sha presented deep basses as well as beating rhythms with his bass clarinet. They played modules from Lyrria as well as modules from Stoa and Holon. The written music is sometimes left and many great improvisations are performed. We, as the listeners, were like human beings who have faced with a new religion. Nik was so polite that he thanked to the audience between each module and he said that he would have been happy to have talked with each one of us after the performance about their music. Lastly and surprisingly, I have met the Ronin in an Olympic event concert in House of Switzerland in London last month. I have talked with them about their İstanbul concert on October 4th in 2012 and found the previous 5 albums before ECM, for which I had been looking so long. In this post, I will try to share what I know and learned about Nik Bärtsch and Nik Bärtsch’s Ronin, about which I’d like everyone interested in modern music to learn some.

Nik Bärtsch's Ronin is Nik Bärtsch on the piano, Sha (Stefan Haslebacher) on bass/kontrbass clarinet and alto saxophone, Thomy Jordi on bass, Kaspar Rast on drums and Andi Pupato on percussion. Kaspar and Nik are friends from childhood. Björn Meyer, who has been the bass player of the band since its foundation in 2001 for 10 years, left the Ronin for his individual projects and is replaced by Thomy Jordi. We see Björn in all albums from ECM and in albums before ECM, whereas Thomy has been performing lively with the band since 2011. Thomy told me that they are planning to release a live record album during our meeting in London. ECM has announced lately that new live album of Nik Bärtsch’s Ronin is released as 2 CD. Unfortunately, while I was writing that post, I heard that Andi Pupato has left the band and the Ronin will perform with four members without Andi in İstanbul as well as in other following performances.

To review the music and the albums made by Nik Bärtsch’s Ronin; I can describe the music as highly meditative and tensional, composed of minimal partitions, founded on repetitions, transitions and written music as well as on improvisations, in which rests and holes are intensely used with many ghost notes. According to Nik Bärtsch, simple things can have higher concepts and this idea is the reference for their music. The parts include modern, contemporary and Japan ritual music as well as European trio music. Reading biography of Nik Bärtsch, one can see a half year spent in Japan in 2003-2004. Thus, you feel Japan effect after that year intensely. The sound can be generally described as cold as Nordic records. The albums before ECM can be said to be more minimalist. Holon and Stoa from ECM also can be described as similar with their improvisational structures, whereas Lyrria should be evaluated differently, with its almost oriental affected tone and written structure. Generally speaking, modul numbers are preferred rather than names of the pieces in all albums.

There is another band leaded by Nik Bärtsch other than Nik Bärtsch’s Ronin, which is Nik Bärtsch’s Mobile. Drummer Kaspar Rast, saxophonist Sha and percussionist Mats Eser play with Nik in this band. Besides that formation, Nik also gives and records solo performances. If we go a little bit further through past, the foundations and formations of the bands are as follows: Nik Bärtsch first founded Nik Bärtsch Mobile in 1997 and Don Li was on the bass clarinet and alto saxophone. Nik Bärtsch’s Ronin is founded in 2001. There isn’t Sha, clarinet or alto saxophone in the first three albums of Nik Bärtsch’s Ronin; Randori (2002), Live (2003), Rea (2004). However, we see Sha in the album Aer (2004) of Mobile instead of Don Li. Following this album, Sha has found place also in Nik Bärtsch’s Ronin. Nik Bärtsch usually uses zen-funk and Ritual Groove Music to describe their music, which is the name of their first albums with Mobile. This actually shows how the first album is so important and how a reference it is for his music. Ronin has a more free format in music compared to Mobile. Nik Bärtsch’s Mobile, which is described as the acoustic band by Nik, is mainly concentrated on giving performances of long hours in architectural designs. We are talking about performances of nearly 6 to 36 hours. Yes, that’s right, they are performing a ritual in some concepts as Mobile or with some other musicians, about which you can find info in their websites.

In my opinion, there is a certain correlation between the musical view of Nik Bärtsch's Ronin with his minimalist lifestyle. Nik, as a child of a designer family, has started music by playing drums. He mentions the reason for this choice that everyone was choosing piano or violin at that time. He, later, passed to the piano and is inspired by his private piano teacher, who has taught him Chick Corea solos. He is also impressed by the rhythms in films of Japanese film maker Akira Kurosawa. He is graduated from the 'Musikhochschule Zürich' in 1997. He has studied in philosophy, linguistics and musicology at the University of Zurich between 1998 and 2001. He has stayed in Japan between 2003 and 2004. You can see Japanese effect also on his interesting clothes. The small article that Nik Bärtsch added to their webpage about life of a samurai can be summarized as follows: “There are two paths a samurai can walk: that of a clan member, and that of a ronin, a lonely warrior. The former is highly esteemed in Japan, the latter is bitterly detested. The despised warrior without a clan is viewed by clan people as a hungry wolf, roaming through the country, with no ties or obligations, no duties or support, no protection, no respect for people’s material well-being. Despite his virtuosity as a swordsman, a lone fighter is unable to withstand gangs or clansmen eager to fight. His readiness to die could be tested any time: not in a great battle between two mighty clans where he might die a famous hero but in trifling rows over a mouthful of rice or a sip of sake. If a ronin wants to survive, he must, wherever he goes, remain extremely careful. If only those destitute samurai could view their situation without prejudice! They might see that, at the cost of tolerable poverty, they have acquired a rare treasure: freedom. They are free to cognise the world, free to discover and fulfil the true purpose of man. They can toughen themselves in the wilderness; they can study budo wherever a master is available; they can visit monasteries and practice meditation."

I have talked with the members of the band in London about what they are doing for music besides playing with Nik Bärtsch’s Ronin and/or Mobile. Nik founded Exil Jazz Club in Zurich in 2009. There are performances in many different genres in this club and you can listen to Nik Bärtsch’s Ronin regularly in this club in Zurich. Nik Bärtsch and Kaspar Rast conduct Montags, which is a platform for the continuous work on the Ritual Groove Music by Nik Bärtsch, in this club. The Montags workshops incorporate the practice of the principles and the philosophy of their music that lie between funk, jazz and new classical music: work with patterns, as well as on the concepts of minimal groove and improvisation. Sha and Kaspar released some good records as Sha’s Feckel. Their music is a bit more on the rock side. Andi took place in many different projects and played with many important musicians in Africa and Cuba. He performs with really extraordinary equipment. Thomy also plays within different genres, however he says that the music he produces with Ronin has a dedicated place in his heart and most inspiring times for him is when he is with Nik Bärtsch’s Ronin. 

Let me also review their live performances. Their extraordinary musical view reflects to their live performances. I have felt a continuous intensity from beginning to the end of each module in both performances. There is an incredible harmony between the band members. There are spontaneous tension level changes and organic transitions in the ritual. Similar to Mobile, the light effects are adding considerable boost to Nik Bartch’s Ronin’s performances. The lights are generally calm, but sudden changes in the colour and direction with changing rhythms and melodies are really impressive. Nik sees their music as an architecturally designed space: “It is governed by the principles of repetition and reduction as well as by interlocking rhythms. A piece of music can be entered, inhabited like a room. It moves forward and transforms through obsessive circular movements, superimposition of different meters and micro-interplay. The listeners attention is directed toward minimal variations and phrasing. The band becomes an integral organism - like an animal, a habitat, an urban space. One must think with ears and hands. On the one hand, accentuation, ghost notes, and variations within a composition are tossed back and forth between the musicians; on the other hand, a particular voice within a composition might have more freedom than the others. My thinking and music are based on the tradition of urban space. They are not distilled from a national or stylistic tradition but from the universal sound of cities. The city in its roaring diversity requires an ability to focus and concentrate on the essential: to measure one’s actions, to remain silent at the right place. This music draws its energy from the tension between compositional precision and the self-circumvention of improvisation. From self-implied restriction stems freedom. Ecstasy through asceticism.”

To summarize, a performance of Nik Bärtsch's Ronin is certainly an experience that should not be missed. Attend to this extraordinary concert, which is in İstanbul on October 4th in Babylon and listen to the ECM albums in advance.

http://www.youtube.com/watch?v=wqXgM5IRGJA

Nik Bärtsch's Ronin Ritüeli'ne Hazır Olun

İsviçreli Nik Bärtsch's Ronin grubunu 2010'da ECM'den çıkan Llyria albümünün plağı ile tanıdım. Dış kapakta ECM'den alışık olduğumuz genellikle natürmort ve soğuk manzaralar yerine sakin ateş, iç kapakta ise enstrümanlarının başında mutlu ama ciddi müzisyenler... Albüm baştan sona her ayrıntısıyla derinden yakalamıştı beni. Bas klarnetin tansiyon dolu sesi, piyanonun steril ve kesinlik dolu tonu, perküsyonun inanılmaz zamanlamaları, eslerle dolu harika besteler ve müzisyenler arası mükemmel uyum hatırladıklarımdan bazıları. Jazz, Funk ve Klasik Müzik türleri arasında geçişlere sahip devamlı gelişen ve dönüşen tekrarlardan oluşan ritüel havasındaki bu kaydı dinledikten sonra devam eden günlerde hiç vakit kaybetmeden grubun yine ECM'den sırasıyla 2006’da ve 2008’de çıkarmış olduğu Holon ve Stoa albümlerini edindim. Llyrria albümünün lirizmi daha az ama teknik yoğunluğu daha keskin öncüleri gibi düşünülebilecek bu albümlerle birlikte kendimi sıkı bir Nik Bärtsch's Ronin hayranı olarak buldum.

Hayran olma sürecinin devamına rastgelen 2011 Londra Caz Festivali'nde bir iki gün farkla bu harika grubu dinleme fırsatını kaçırmıştım. Ama neyse ki 10 Mart 2012 tarihinde Borusan Müzik Evi'nin büyüleyici atmosferinde onları dinleme şansı bulmuştum. En önden biletimi almakla kalmayıp; konserden oldukça uzun bir süre önce konsere özel bir Ankara-İstanbul yolculuğu ardından mekana gidip grup elemanlarıyla tanışma fırsatı da bulmuştum. Sıra dışı, harika bir deneyim ve büyüleyici, ritüel gibi performanstı tanık olduğumuz. Albüm kayıtlarından bildiğim herşey olanca güzelliği ile karşımdaydı. Nik Bärtsch'ın inanılmaz konsantrasyonu ve piyanosundaki harika tonu aklımdan hala gitmiyor. Grubun tam ortasında yer alan perküsyonist Andi Pupato o kayıtlardaki inanılmaz zamanlamaları davulcu Kaspar Rast ile mükemmel bir uyum içerisinde gerçekleştirdi. Thomy, Björn'ün yerini tam anlamıyla doldurmuştu. Sha ise farklı zamanlarda devreye giren bas klarneti ile kimi zaman derin baslar kimi zamansa adeta vurmalı çalgı ritimleri sundu bizlere. Llyria'dan olduğu kadar Holon ve Stoa'dan da parçalar çalındı, hatta çoğu zaman harmanlandı. Yazılı müziğin dışına çıkılıp sık sık emprovizasyona gidildi. O gün biz dinleyiciler, yeni bir dinle karşılaşmış insanlar gibiydik. Bütün bunların yanında Nik, parça aralarında dinleyicilerine teşekkür eden ve konser sonrası insanlarla müzikleri hakkında sohbet etmekten zevk duyacaklarını belirten mütevazi bir müzik insanı olduğunu da gösterdi dinleyicilerine. Grupla son olarak geçtiğimiz ay Londra'da olimpiyatlar için düzenlenmiş küçük bir etkinlik dahilinde vermiş oldukları konserde bir araya geldik. Bu konser öncesi ve sonrası kendileriyle 4 Ekim 2012'de Akbank Caz Festivali kapsamında İstanbul'da verecekleri konser hakkında konuştum ve nicedir aklımda olan ECM öncesi 5 albümü de edindim. Bu yazıda canlı performansları ve albüm kayıtları ile beni oldukça etkileyen ve çağdaş müzik ile ilgilenen herkesin hakkında fikir sahibi olmasını istediğim bu grup ve Nik Bärtsch hakkında bildiklerimi ve öğrendiklerimi sizlerle paylaşacağım.

Nik Bärtsch's Ronin, piyanoda Nik Bärtsch, bas/kontrbas klarnet ve alto saksafonda Sha(Stefan Haslebacher), basta Thomy Jordi, davulda Kaspar Rast ve perküsyonda Andi Pupato'dan oluşmakta. Kaspar ve Nik çocukluk arkadaşları. Grubun kurulduğu 2001 yılından beri 10 yıldır basçısı olan Björn Meyer geçtiğimiz yıl kendi projelerine odaklanmak için gruptan ayrıldı ve yerini Thomy Jordi'ye bıraktı. ECM albümleri ve daha öncesindeki birçok kayıtta Björn'ün adına rastlıyoruz. 2011 turnelerinden beri canlı performanslarda ise Thomy'i dinliyoruz. Londra'daki buluşmamızda Thomy bana 2011-2012 canlı kayıtlarından oluşan yeni bir albüm yapacaklarını açıklamıştı. Geçtiğimiz günlerde ECM bu albümü iki CD olarak yayınladığını açıkladı. Diğer bir haber ise perküsyonist Andi Pupato’nun ben bu yazıyı hazırlarken ekiple yollarını ayırdığını açıklaması ve grubun Akbank Caz Festivali’ndeki konseri dahil devam eden bütün konserlerinde bundan sonra Andi olmadan 4 kişi olarak performans vereceği.

Nik Bärtsch’s Ronin tarafından yapılan müziği ve albümleri genel olarak incelemek gerekirse; türü, minimal parçalardan oluşan, yüksek derecede meditatif, tekrarlar ve geçişler üzerine kurulu, yazılı olduğu kadar doğaçlamanın da içinde bulunduğu, içinde sessizliğin de kullanıldığı, bol esli ve hayalet notalı, eşine az rastlanır olarak nitelendirebiliriz. Nik Bärtsch’a göre basit şeylerin oldukça yüksek manaları olabilir ve tam da bu düşünce onların müziğinin temelini oluşturmakta. Bütünü oluşturan minimal parçalar kullanılan enstrümanlar gereği Avrupa trio cazından oluştuğu kadar, modern dönem klasik müzik ve çağdaş müzik formlarından ve Japon ritüel müziği ritimlerinden de oluşmakta. Nik Bärtsch'ın biyografisini incelediğimizde 2003-2004 yıllarında Japonya'da geçen bir yarım yıl göze çarpıyor. Zaten Japon ritüel müziğinin etkilerini bundan sonra yapılan albümlerde tam anlamıyla hissedebiliyorsunuz. Hepsinin üstünde bütün tarz ciddi olarak Kuzey Avrupa soğukluğunda. ECM öncesinde yapılan albümlerin çok daha minimal tarzda olduğu söylenebilir. ECM albümlerinden Holon ve Stoa'yı da doğaçlamaya dayalı yapılarıyla benzer olarak nitelendirebilirken, bestelenmiş yapısıyla daha melodik olan hatta üstünde oryantal etkiler görebileceğimiz Llyria'yı ayrı bir yere koymak gerekiyor diye düşünüyorum. Bütün albümlerde parça isimleri yerine farklı modül numaraları kullanılmakta.

Nik Bärtsch’ın Nik Bärtsch’s Ronin dışında bir grubu daha var: Nik Bärtsch’s Mobile. Bu ekipte ona Kaspar Rast, Sha ve perküsyonist Mats Eser eşlik etmekte. Nik bunun yanında solo olarak da performans ve kayıt gerçekleştirmekte. Biraz eskilere gidersek grupların oluşumu ve gelişimi şu şekilde: Nik Bärtsch 1997'de ilk olarak Nik Bärtsch Mobile'ı kuruyor ve o sıralarda bas klarnet ve alto saksofonda Don Li var. Nik Bärtsch’s Ronin 2001’de kuruluyor. Nik Bärtsch’s Ronin’in ECM öncesi ilk 3 albümü Randori (2002), Live (2003) ve Rea (2004) dahilinde Sha’nın ismi olmadığı gibi albümlerde bas klarnet veya alto saksafon da yok. Ancak Sha 2004’te Mobil ekibi tarafından kaydedilen Aer albümünde Don Li’nin yerini alıyor. Bunu takiben Sha, Nik Bärtsch’s Ronin ekibine de dahil oluyor. Nik Bärtsch's Ronin müziğini tanımlamak için sıkça Mobile ekibiyle 2001’de yaptığı ilk albümün adı Ritual Groove Music ve zen-funk tabirini kullanmakta ki bu da ilk albümlerinin 2001 yılında kurulan Ronin için nasıl bir temel oluşturduğunu gösteriyor. Ronin, Mobile’e göre daha özgür bir müzik formatına sahip. Nik’in akustik ekip olarak tanımladığı Mobil grubu daha çok tasarım ve mimari gibi birçok dalın iç içe geçtiği konsept çalışmalarda uzun süreli performanslar vermekte. Burada 6 saat veya 36 saat gibi astronomik sürelerde performanslardan bahsediyoruz. Evet yanlış duymadınız, Nik Bärtsch, Mobil ekibi ve bazı başka müzisyenlerle kendi sitelerinde ayrıntılı bilgilerini bulabileceğiniz bazı tasarımlarda bir nevi müzik ritüeli icra etmekte.

Bana göre, Nik Bärtsch's Ronin'in farklı müzik anlayışı ile Nik Bärtsch'ın farklı ve minimal yaşamı arasında bir bağlantı var. Nik tasarımcı bir ailenin çocuğu olarak önce davul ile müziğe başlıyor. Davula başlamasının sebebi olarak da diğer herkesin piyano ve kemanı seçmesi olarak gösteriyor. Sonrasında piyanoya geçiş yapıyor. Kendisine özel ders veren jazz kökenli bir piyano hocasının ona gösterdiği Chick Corea soloları ve Japon film yapımcısı Akira Kurosawa’nın filmlerindeki ritim onu gençliğinde etkileyen olgular arasında. Nik Bärtsch 1997 yılında 'Musikhochschule Zürich'den mezun olduktan sonra 1998 ile 2001 arası Zürih Üniversitesi’nde felsefe, dil bilimi ve müzikoloji çalışıyor. 2003 ile 2004 arası bir sure Japonya’da yaşıyor. Nik Bärtsch’ın samuray yaşam tarzı ile ilgili web sayfalarına da eklediği yazının özeti şöyle: “Bir samuray iki farklı yoldan birini seçmeli. Ya bir klanın üyesi olmalı ya da roninin. Klan üyesi olmak prestijli bir statü iken ronine ait olmak pek öyle değil. Klan üyesi olanlar onu hiçbir kurala ve korumaya bağlı olmayan ve şehirde gezen aç bir kurt, vahşi bir hayvan olarak görürler. Kılıç kullanımında bir virtüöz bile olsa, hayatı her an tehlikede ve ölüme hazırlığı her an test edilebilir. Bu sebeple tehlikelerden uzak kalmak için çok dikkatli olmalı. Bütün bu zor şartlar roninin yokluk ve fakirlik içerisinde bir yaşam sürmesine sebep olur. Ama ödenen bu bedellerin karşılığı sonsuz özgürlüktür. Roninler hayatı sonuna kadar keşfedebilirler.”

Londra’daki buluşmada diğer grup elemanlarına Nik Bärtsch’s Ronin/Mobile’de çalmak dışında neler yaptıklarını sordum. Nik 2009’da Zürih’te Exil adında bir caz kulübü kurmuş. Bu kulüpte birçok türde müzik dinleyebileceğiniz gibi düzenli olarak performans veren Nik Bärtsch’s Ronin’i de izleyebilirsiniz. Nik Bärtsch ve Kaspar Rast, Nik Bärtsch’ın “Ritual Groove Music” üzerindeki devamlı çalışmaları için bir platform olan Montags atölyelerini bu kulüpte yönetmekte. Montags atölyeleri, funk, caz ve modern klasik müzik arasında yer alan müziklerinin felsefesinin ve prensiplerinin uygulamasını kapsamakta. Sha ve Kaspar’ın Sha’s Feckel adı altında ayrı bir gruba sahip olduklarını ve birçok kayıt çıkardıklarını belirtmek isterim. Andi ise birçok farklı projede yer almış. Afrika ve Küba’da çok önemli müzisyenlerle perküsyon çalışmış. Gerçekten her zaman görmeye alışık olmadığınız aletlerle çok farklı bir tarzda sanatını icra etmekte. Thomy farklı gruplarda farklı müzik tarzlarında devamlı görev almakta ama kendisi Nik Bärtsch's Ronin ile beraber yaptığı müziği çok ayrı bir yere koyduğunu ve kendini en çok bu grupla beraber çalarken mutlu hissettiğini belirtiyor.

Canlı performanslar hakkında bilgi vermek gerekirse; grubun farklı müzik anlayışları canlı performanslarına da yansımakta. İzlediğim iki konserde de her modülün başından sonuna kesintisiz bir yoğunluk dikkati çekmekte. Grup üyeleri arasındaki uyum inanılmaz. Performanslardaki ani tansiyon değişiklikleri ve parçalar arası geçiş oldukça organik. Mobile’in performanslarında da olduğu gibi Ronin konserlerinde ışık gösterileri oldukça önemli. Genellikle sakin ama özellikle geçişlerde aniden değişen renkler ve ışık yönleri ritüeli tamamlamakta. Nik, yaptıkları müziği mimari açıdan tasarlanmış bir alana benzetmekte. “Tekrarlar, indirgenmeler ve birbirlerine kilitli ritimler bu alanı tanımlayan prensipler. Dinleyicinin konsantrasyonu minimal değişimlere ve cümlelemeye yönlendirilmekte. Grup zaman içerisinde organik bir yapıya, bir hayvana veya yaşama alanına dönüşmekte. Düşünme ellerle ve kulaklarla olmalı. Müziğimiz yazılmış olduğu kadar doğaçlama da içermekte. Bir yandan hayalet notalar ve değişimler müzisyenler arasında aktarılmakta diğer bir yandan da bazen bir ses diğerlerinden daha özgürce hareket edebilmekte. Benim düşüncem ve müziğim şehirler üzerine temellenmekte. Milli veya stilistik bir gelenekten doğmuyor bunun yerine şehirlerin evrensel seslerinden damıtılıyor. Şehir, bütün gürültülü çeşitliliğinde, temel zorunluluğa yoğunlaşabilme gibi bir yeteneğe ihtiyaç duyuyor ki birinin hareketini ölçebilsin, doğru yerde sessiz olabilsin. Müzik enerjisini bestelenmiş kesinlik ve doğaçlamanın kendi kendini aldatmacası arasındaki gerginlikten almakta. Kendi kendini kısıtlayan yapıdan özgürlük doğmakta. Kişisel zevklerden arınarak sonsuz mutluluğa sahip olmak” diyor Nik.

Kısacası bir Nik Bärtsch's Ronin konseri kesinlikle tadılması gereken bir deneyim. İstanbul’a ayağınıza kadar gelmiş bu sıra dışı performansı kaçırmayın ve 4 Ekim’de Babylon’daki bu konsere gitmeden önce de ECM albümlerini kesinlikle dinleyin.

http://www.youtube.com/watch?v=wqXgM5IRGJA