Friday 31 January 2014

Esbjörn Svensson Trio, Strange Place for Snow, 2002 (Türkçe)


Önceki iki albüm From Gagarin's Point of View ve Good Morning Sussie Soho'nun Avrupa'da oldukça bilinir hale gelmesinden sonra, Amerikalı Sony/ColumbiaSomewhere Else Before adında bir compilation yayımlamaya karar vermiş ve bu albümden sonra E.S.T. New York ve Kanada'da performanslara çıkmıştır. Bu turlar sırasında (Güney Kore ve Japonya da dahil) K.D. Lang ön grubu olarak sahneye çıkar ekip. Bir süre sonra Downbeat dergisinin kapağına yerleşen ilk Avrupalılar olurlar. Tuhaf ismiyle müsemma, caz genre içerisinde tuhaf bir albümdür Strange Place for Snow. (Bir keresinde grup elemanlarının bu ismi bir jakuzi keyfinden sonra odadan çıkmaya çalışırlarken kendilerini bir anda dışarıda kar içerisinde bulmalarının ardından verdiklerini duymuştum.) Bir çok parça grup elemanları ile birlikte doğaçlama yoluyla çok garip yerlere seyahat etmekte. Bu albümden doğaçlama Nordik caz üçlüsü türünde birden fazla baş yapıt çıktığını söyleyebilirim. Özellikle Behind the Yashmak ve When God Created the Coffeebreak parçalarına dikkat. Son parçanın ardından grup elemanlarının 9/11 olaylarına tepkisine ithafen gizli parça September Song da ilginç bir hidden track. Albüm Janne Hansson tarafından Atlantis Stüdyoları'nda Aralık 2001'de kaydedilmiş. (Sadece birinci parça Roam Stüsyoları'nda Ake Linton tarafından 2001'de kaydedilmiş.) Miksaj 2002 Ocak'ta Janne Hansson tarafından yine Atlantis'de gerçekleştirilmiş, masteringi ise Tommy Lydell Atlantis Stüdyoları'nda yapmış. Albüm 2002 yılında ACT firmasından çıkmış; ancak albüm kitapçığında Superstudio Gul ismini de görmekteyiz. Playlist ve yorumlarım şöyle:

(To read the article in English: http://fatih-erkan.blogspot.com.tr/2012/06/esbjorn-svensson-trio-strange-place-for.html)
  1. Message (Svensson / Berglund / Öström)
  2. Serenade for the Renegade (Svensson / Berglund / Öström)  
  3. Strange Place for Snow (Svensson / Berglund / Öström)  
  4. Behind the Yashmak (Svensson / Berglund / Öström)  
  5. Bound for the Beauty of the South (Svensson / Berglund / Öström)  
  6. Years of Yearning (Svensson / Berglund / Öström)  
  7. When God Created the Coffeebreak (Svensson / Berglund / Öström)  
  8. Spunky Sprawl (Svensson / Berglund / Öström)  
  9. Carcrash (Svensson / Berglund / Öström)
  1. Message: Fırçalarla dokunulan snare'den gelen yumuşak ritim ve uyarı kıvamındaki piyano tonu parçanın ismi ile oldukça uyumludur. Bas piyanoya oldukça aşağıdan eşlik etmektedir. Parça çoğunlukla piyano doğaçlaması ile devam eder. Albüme iyi bir başlangıç yapılmıştır. 
  2. Serenade for the Renegade:  Parçayı dinlemeden önce size parça isimleri ile ilgili genel bir meseleden bahsetmek istiyorum: From Gagarin's Point of View albümüyle birlikte ekip parçalara arkalarındaki anlamları çoğunlukla bilmediğim kafiyeli ve tuhaf isimler koymaya başlamıştır. Girizgah, yayla çalınan kontrbasın distort sesi eşliğindeki piyano tarafından ana temanın sunulması ile gerçekleşir. Magnus Öström -bir kez daha- ilk olarak minimal bir ritim ile parçayı taşırken sonrasında zaman zaman perküsyon ekipmanlarına yönelir. Hem piyanodan hem de davuldan bol bol elektronik katkı duyarız. (biraz reverb, birbiri üstüne binen bozulmalar ve online olarak kaydedilip çalınan sesler.)
  3. Strange Place for Snow: Albümün adı bizi bu parçada karşılar. Piyano, davul ve bas oldukça uyumlu bir şekilde çok yumuşak bir beste çalarlar. Ana tema iki kere tekrarlanır. Esbjörn piyanonun tellerini tutmasının ardından doğaçlamaya başlar. Tansiyon seviyesi devamlı değişir; ancak genellikle kontrol altında tutulur.
  4. Behind The Yashmak: Ve albümdeki favorim çalmaya başlar. Bu parçayı genellikle E.S.T'nin önemini ve doğaçlama gücünü anlatmak için örnek veririm. Parça bir önceki parçanın kalıntılarından yavaş yavaş yükselir. Bu 10 dakikalık baş yapıtın introsu sabit derin vuruşlar ve elektronik destekle gerilimi arttırılmış bir kontrbas ile verilir. Piyano ana temayı bu şartlarda vermeye çalışır ve Esbjörn bir anda doğaçlamayı başlatır. İkinci bölümü bir trionun doğaçlamayı baştan sona nasıl taşıdığını ve bir davulcunun bu tarz bir doğaçlamada ne kadar önemli olduğunu anlamanız için dinlemenizi tavsiye ederim. Bu üçlü bir piyano üçlüsü olabilir; ancak bu parça kesinlikle Magnus Öström'ün parçası. Davulcumuzun yıldırım hızındaki vuruşlarına dikkat edin... Sonuç olarak ortaya çıkan melodiye inanamayacaksınız. Magnus parçayı kesinlikle caz için tuhaf bir yere taşır. Parça, sonlara doğru çok gerilerde transistör radyo tonuna benzer (ama büyük ihtimalle bas tarafından yapılan) bir ses duyulmaya başladığında aniden durur. 
  5. Bound for the Beauty of The South: Bir önceki parçanın onca kalabalık içerisinde aniden bitmesinin ardından huzur verici ve yumuşacık bir beste dinleriz. Çoğunlukla piyanonun önde olduğu ve fırça darbeleri ile çalınan davul eşliğinde bir parçadır dinlediğimiz. 
  6. Years of Yearning: Bu parçadaki melodi yine bana Erik Satie'yi hatırlatan oldukça melankolik bir dokuya sahip. Piyanonun kalın oktavları kader olgusunu hissettirmeye çalışır gibi. Ana tema bittikten sonraki son 30 saniyelik bölümde yayla çalınan bas, parçanın geri kalanından kopuk bir şekilde gizliden gizliye diğer performansa geçiş sağlar gibidir.
  7. When God Created The Coffee Break: Oldukça enerjik başladıktan sonra, melodi doğaçlamalarla ilerledikçe devamlı evrilen bir hale gelir. Esbjörn, her ne kadar bunu yapmayı sevmediğini bilsem de, bu parçada oldukça hızlı ve yumuşak dokunuşlarıyla ne kadar önemli bir piyano virtüözü olduğunu kanıtlar. Burada ortaya çıkan melodi ömrüm boyunca dinleyebileceğim cinstendir. 
  8. Spunky Sparwl: Piyano ana tema için kendisine eşlik eder. Davul ve bas ilk dakika içerisinde walking bir hat takip eder. Sonrasında Dan Berglund solo bir bölüm icra eder. Ardından Magnus Öström perküsyon ekipmanlarıyla renkli katkılar sağlar. Son bölümler Magnus Öström tarafından icra edilir. 
  9. Car Crash: Albümün sonunda çok sakin bir piyano ve bas bizleri karşılar. Umut dolu bir melodi ile başlamış gibi görünse de aynı zamanda verilmeye çalışılan melankoliyi de hissederiz. Parça 1968 yılında bir araba kazasında çok genç yaşta vefat eden İsveç Cazının belki de en önemli ismi Jan Johansson'a ithafen bestelenmiştir. 2008 yılında Esbjörn'ün İsveç'in Jan Johansson'dan sonraki en önemli caz müzisyenlerinden bir diğeri olarak bir dalgıç kazasında ölmesi kötü bir tesadüftür. Gelecek bazı albümlerden izler bulmak mümkündür bu performansta. (Leucocyte'i dinlediğinizde bunu anlayabilirsiniz.) Beşinci ve sekizinci dakikalar arası boştur. Sonrasında, distort edilmiş bir bas ve perküsyon ritimleri eşliğinde 11 Eylül saldırılarına ithaf edilmiş gizli parça September Song'u dinlemeye başlarız. Piyano notaları bütün gürültünün ardında zorla duyulur. Bu E.S.T.'nin en düzensiz performanslarından birisidir. Bence tamami ile doğaçlama çalmaktadırlar. Son dört dakika oldukça sessiz bir kontrbas partisyonunun arka planda elektronik olarak desteklenmesi ile geçer. Sonlara doğru gittikçe solan ve kristal hissiyatında olan piyano dokunuşları kulağımıza çalınmaya başlar. Parçanın bu en son kısmı ilginç bir şekilde bu albümden bir yıl sonra çıkan Seven Days of Falling'in ilk parçası Ballad For The Unborn'a bağlanır. 
Albümden şu örnekleri dinleyebilirsiniz:
http://www.youtube.com/watch?v=y3NmdJKaIAA


Esbörn Svensson Trio ve albümleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için diğer yazılarıma bakabilirsiniz. Albüm incelemelerinin bir kısmı şimdilik sadece İngilizce, yakın zamanda onların da Türkçelerini yayınlayacağım:

Esbjörn Svensson Trio, Tüm Zamanların En İyi Üçlüsü:
http://fatih-erkan.blogspot.com.tr/2012/07/esbjorn-svensson-trio-tum-zamanlarn-en.html

Winter In Venice albüm incelemesi:
http://fatih-erkan.blogspot.com.tr/2014/01/esbjorn-svensson-trio-winter-in-venice.html

Viaticum albüm incelemesi:
http://fatih-erkan.blogspot.com.tr/2014/01/esbjorn-svensson-trio-viaticum-2005.html

Diğer İngilizce yazılar ise şöyle:

Esbjörn Svensson Trio, The Best Trio of All Times:
http://fatih-erkan.blogspot.com.tr/2012/06/esbjorn-svensson-trio-best-trio-of-all_13.html
 
The review for When Everyone Has Gone:
 
The review for Winter in Venice:
 
The review for From Gagarin's Point of View:
 
The review for Good Morning Susie Soho:
 
The review for Strange Place For Snow:
 
The review for Seven Days of Falling:
 
The review for Viaticum:
 
The review for Tuesday Wonderland:
 
The review for Leucocyte:
 
The review for 301:

No comments:

Post a Comment